Pałac Wituchowo

Lokalizacja

Pałac w Wituchowie znajduje się we wsi Wituchowo w gminie Kwilcz, powiecie międzychodzkim, województwie wielkopolskim. Obiekt leży w otoczeniu pól i lasów, na pograniczu Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego, zaledwie kilka kilometrów od jezior i linii kolei dawnych tras regionu.

Historia

Majątek w Wituchowie od XIV–XV w. zaliczany był do różnych rodzin ziemiańskich: rodów Luboskich herbu Nałęcz, Wituchowskich, Bukowieckich, Swinarskich, Ponińskich. W połowie XVIII w. dobra nabyła rodzina Mańkowskich herbu Zaremba. W 1866 r. Mańkowscy wznoszą dwór i folwark.

W 1910 r. obiekt został gruntownie przebudowany przez rodzinę Fussów, którzy wprowadzili formy neogotyckie. Kartusz z herbem „Fuss” znajduje się na elewacji frontowej. Podczas II wojny światowej oraz w okresie PRL majątek zmieniał funkcje; po 1926 r. właścicielką była Joanna Scholz, a później kompleks przejęła administracja państwowa.

Architektura

Pałac w Wituchowie to budowla o rozczłonkowanej bryle, jednokondygnacyjna częściowo z piętrowymi skrzydłami, wzniesiona w stylu neogotyckim z elementami neoromańskimi. Elewacje ozdobione są sterczynami, wieżyczkami z blaszanymi hełmami i detalami kamiennymi. Dachy dwuspadowe, taras-schody od strony ogrodu. Wnętrza pierwotnych skrzydeł zachowały układ reprezentacyjny z dawną strefą wejściową.

Park i otoczenie

Otoczenie pałacu stanowi park krajobrazowy założony około 1866 r., o powierzchni ok. 3,1 ha. Dwie główne aleje – kasztanowców i dębowa – prowadzą odpowiednio do leśniczówki i dawnej stacji kolejowej linii Poznań–Międzychód. W parku zachował się mur kamienny końca XIX w. oraz zespół budynków folwarcznych z około 1865 r.: stajnia, obora, spichlerz, gołębnik.

Współczesność

Obecnie pałac i folwark w Wituchowie są własnością prywatną i nie są udostępnione publiczności. Według relacji stan techniczny obiektu pozostawia wiele do życzenia, a teren bywa niedostępny. Budynek pozostaje wpisany do rejestru zabytków pod numerem 2092/A z 2.06.1986.

Znaczenie

Pałac w Wituchowie stanowi wartościowy przykład rezydencji ziemiańskiej zachodniej Wielkopolski o złożonej historii sięgającej zarówno śląskich wpływów, jak i niemieckiej przeszłości regionu. Budowla łączy w sobie warstwy architektoniczne XVIII i XX wieku oraz świadczy o przemianach społeczno-gospodarczych w tym zakątku kraju.